Vào chiều ngày 8 tháng 1 năm 2019, tại Hội trường Trung tâm Phát triển Khoa học và Công nghệ trẻ, Hội đồng khoa học đã họp nghiệm thu đề tài “Nghiên cứu ứng dụng công nghệ aquaponics nuôi ếch Thái Lan (Rana rugose) kết hợp trồng dưa lưới (Cucumis melo) trong nhà lưới tại đảo Thổ Chu Kiên Giang” do Thạc sĩ Trần Anh Đức thực hiện trong chương trình Vườn ươm Khoa học Thanh niên thuộc Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ Việt Á.

Nuôi trồng thủy sản nói chung và nuôi ếch nói riêng chỉ tập trung vào việc tối đa hóa sự tăng trưởng của vật nuôi trong diện tích bể nuôi. Ếch nuôi thường được thả với mật độ cao và cần phải thay nước thường xuyên. Điều này gây tốn kém trong vận hành và làm ô nhiễm môi trường thủy vực vì trong nước thải ếch có chứa hàm lượng dinh dưỡng cao. Thay vì sử dụng phân bón vô cơ để trồng cây, xả nước thải nuôi ếch ra môi trường hoặc đầu tư hệ thống xử lý tốn kém thì hệ thống aquaponic lại sử dụng nước thải từ việc nuôi thủy sản với sự tham gia chuyển hóa của các loài vi sinh vật, giúp chuyển chất thải hữu cơ thành dưỡng chất cần thiết, đầy đủ cho sự phát triển của cây trồng. Ngược lại cây trồng cũng sẽ giúp làm sạch nước và cung cấp trở lại cho bể nuôi thủy sản. Hệ thống nuôi kết hợp ếch với trồng dưa lưới nằm trong khu vực biển đảo nên sẽ chịu tác động về không gian, điều kiện địa chất, biến đổi khí hậu khá rỏ rệt. Đặc biệt là hiện tượng thiếu nước ngọt và đất thịt canh tác nông nghiệp, nhu cầu dung nước ngọt để canh tác nông nghiệp và phát triển kinh tế ngày càng lớn, nguy cơ ô nhiễm cạn kiệt nguồn nước ngọt ngày một gia tăng, môi trường sinh thái đang bị đe dọa nghiêm trọng. Những yếu tố đó sẽ tác động rất lớn đến đời sống và sinh hoạt của người dân.

Đề tài “Nghiên cứu ứng dụng công nghệ aquaponics nuôi ếch Thái Lan (Rana rugose) kết hợp trồng dưa lưới (Cucumis melo) trong nhà lưới tại đảo Thổ Chu Kiên Giang” do Thạc sĩ Trần Anh Đức thực hiện tập trung vào việc nghiên cứu một cách có hệ thống và khoa học về hệ thống aquaponics trên đảo nhằm giải quyết các vấn đề đặt ra. Đề tài tập trung đánh giá ảnh hưởng của mật độ cây dưa lưới lên sự sinh trưởng và phát triển của ếch Thái Lan tại đảo Thổ Chu và tiến hành so sánh giữa các hệ thống có trồng dưa lưới với đối chứng chỉ nuôi ếch Thái Lan.

Các thí nghiệm được bố trí theo kiểu hoàn toàn ngẫu nhiên gồm hai nghiệm thức (NT) nuôi ếch kết hợp trồng dưa lưới với hai mật độ cây (30 và 40 cây) và NT đối chứng (ĐC, nuôi ếch, không có hệ thủy canh, thay nước mỗi ngày 50% thể tích bể); mỗi NT lặp lại ba lần. Thí nghiệm được tiến hành hai lần, mỗi lần gồm sáu hệ thống tuần hoàn khép kín có các thành phần xếp theo thứ tự: hồ nuôi ếch (1000 L), lọc, hệ trồng thủy canh và thùng thu hồi; với khối lượng ếch giống thả cho mỗi hệ thống là 1,5 kg/m3. Mẫu nước được thu định kỳ hai tuần/lần ởhồ ếch và bể thu hồi để phân tích rắn lơ lửng, độ kiềm, TAN, NO2-, NO3-, phospho tổng. Kết thúc thí nghiệm ếch và cây được thu hoạch để đánh giá các chỉ tiêu tăng trưởng và năng suất như tỷ lệ sống, FCR, tăng trưởng tương đối, tăng trưởng tuyệt đối ở ếch, kích thước quả và trọng lượng quả ở cây.

Sau thời gian thí nghiệm, so với ĐC, hàm lượng của các thông số chất lượng nước kiểm tra trong các NT trồng dưa lưới đều thấp hơn và không gây ảnh hưởng cho sự phát triển của ếch. Tốc độ tăng trưởng của ếch ở các NT trồng dưa lưới đều cao hơn so với ĐC và FCR thấp hơn (lần 1: 1,3 < 1,8; lần 2: 1,3 < 1,7). Bên cạnh đó, dưa lưới thu hoạch được có trọng lượng quả dao động trong khoảng 1,8 – 2,0 kg. Từ các kết quả này cho thấy việc nuôi ếch Thái Lan kết hợp trồng dưa lưới sẽ làm giảm nguy cơ gây ô nhiễm môi trường từ nước nuôi ếch, giúp tiết kiệm tài nguyên nước, tăng năng suất và đa dạng sản phẩm thu hoạch.

Kết quả nghiên cứu của đề tài đã được chuyển giao cho các chiến sĩ bộ đội biên phòng trên đảo Thổ Chu để đưa vào nuôi trồng để đáp ứng nhu cầu thực phẩm trên đảo.

Phòng Truyền thông TST